Gần đây Bộ Y tế liên tục cảnh báo nguy cơ dịch bệnh từ thức ăn đường
phố, tuy nhiên một bộ phận không nhỏ người dân vẫn làm ngơ. Tại các
thành phố lớn, quán ăn vỉa hè vẫn mọc lên nhan nhản, dù biết mất vệ
sinh nhưng thực khách vẫn “xơi”.
Phát hoảng với “hậu trường” quán xá Tại một quán phở trên
đường Trần Quý Kiên (Cầu Giấy, Hà Nội) khâu nhập hàng và chế biến nước
dùng của chủ quán khiến những người chứng kiến cảnh này không khỏi
“rùng mình”.
Hơn 10h sáng, khách đã vãn, chỉ còn vài ba người vào quán. Gọi 2 bát
tái lăn kèm đĩa quẩy, chúng tôi vừa ăn vừa tấm tắc: Đúng là phở ngon,
nước dùng ngọt, thịt mềm,… nhưng niềm vui phát hiện 1 quán ăn ngon đã
vụt chuyển sang “kinh hoàng”. Kéo chiếc bao tải nhờn mỡ, loang bẩn,
dính bê bết đất để ở gốc cây ngoài vỉa hè, nhân viên quán hồn nhiên bê
lên đổ thẳng vào nồi mà không cần rửa sơ chế. Như một phản xạ, vứt
chiếc bao tải xuống, anh nhúng tay vào xô nước cạnh đó rồi “vô tư” bê
chính xô nước ấy đổ vào nồi xương trên bếp. Những tảng thịt bò được lôi
ra từ một chiếc bao tải khác cũng được treo thẳng lên quầy. Chiếc khăn
lau trước đó anh dùng lau bát cho khách giờ được dùng lau tay,… Khi
chúng tôi hỏi sao không rửa xương trước khi hầm, anh nhân viên lấp
liếm: “Khi giao hàng họ đã rửa sẵn cho mình rồi”?!
Tại một quán phở khác trên đường Kim Mã (Hà Nội), không biết có
phải vì diện tích nhỏ không mà toilet được tận dụng làm nơi rửa bát.
Còn tại một quán cháo sườn, bún đậu mắm tôm trên phố Mai Dịch (Hà Nội)
cô nhân viên rửa cả rổ bát, xoong nồi, thìa dĩa chỉ với nửa thau nước
nhờ nhờ nổi đầy váng mỡ,…
Ghé quán bún chả trên đường Trần Đại Nghĩa (Hà Nội), cô nhân viên đang
ngồi băm thịt, nặn chả vội lau tay vào chiếc giẻ màu cháo lòng để bốc
bún cho khách theo hiệu lệnh của chủ quán. Còn chuyện thức ăn bày lộ
thiên ngay cạnh đường đi lối lại, cống rãnh, chủ quán vừa bốc thức ăn,
lau vội vào tạp dề/khăn lau rồi nhận trả tiền cho khách rồi lại thoăn
thoắt bốc thức ăn... có lẽ không hiếm gặp ở nhiều quán xá trên khắp các
đường phố Thủ đô.
Những hình ảnh như thế dường như đã quá quen thuộc đối với nhiều người
dân Hà Nội đến mức ăn cứ ăn vì rằng "khuất mắt trông coi" và bệnh có
số, quan trọng là ngon và tiện.
Mầm mống của bệnh tật
Theo kết quả điều tra do Cục ATVSTP thực hiện cho
thấy, thức ăn chín đường phố Hà Nội có tỷ lệ nhiễm khuẩn E.coli từ
70-90% với món nộm thập cẩm, nem chua, giò, nem chạo... Cũng theo điều
tra này, bàn tay người làm dịch vụ thực phẩm rất “bẩn”. Tại Hà Nội, tỷ
lệ bàn tay người làm dịch vụ thực phẩm thức ăn đường phố nhiễm E.coli
chiếm tới hơn 40%. Các chuyên gia thực phẩm nhận định, với thực trạng
chế biến thức ăn như thế, việc bị ngộ độc thực phẩm, nhiễm bệnh đường
ruột, nhiễm các loại giun, sán là điều khó tránh khỏi”.

Còn theo thống kê của nhiều bệnh viện ở Hà Nội, mặc dù mới bước
vào đầu hè nhưng số ca ngộ độc thực phẩm tăng vọt, trong đó “thủ phạm”
chính là thức ăn đường phố. Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm chống
độc (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết, thời tiết nắng nóng như
hiện nay là điều kiện tốt để vi sinh phát triển. Nếu như không chế biến
và sử dụng thức ăn sạch thì nguy cơ ngộ độc thực phẩm là rất cao, đặc
biệt là các thực phẩm động vật còn tươi sống hoặc chưa đun nấu kỹ như
tiết canh- món ăn có môi trường đặc biệt thuận lợi cho vi khuẩn phát
triển.
Mắt thấy tai nghe đấy, nghiên cứu, thanh tra, xử phạt cũng nhiều nhưng
tại sao mỗi năm vẫn cứ có hàng triệu ca ngộ độc thực phẩm? Lỗi một
phần là sự lỏng lẻo trong quản lý thức ăn đường phố. Vì theo một quan
chức Bộ Y tế, Luật An toàn thực phẩm chỉ cho “vui” vì lực lượng thanh
kiểm tra quá mỏng và các điều kiện xét nghiệm thực phẩm còn chưa đáp
ứng được hết các yêu cầu đặt ra. Riêng việc phạt 100 triệu cho hành vi
vi phạm ATVSTP của dự thảo nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh
vực VSATTP cũng rất khó thực hiện bởi theo ông Trần Quang Trung, Chánh
Thanh tra Bộ Y tế “Có những người kinh doanh thực phẩm đường phố cả
vốn và lãi chỉ khoảng 10 triệu đồng nhưng xử phạt tới 100 triệu đồng
thì họ lấy đâu ra mà nộp!”. Nhưng quan trong hơn, chính sự thờ ơ, chấp
nhận sống chung với bẩn của người dân mới là nguyên nhân chính.

Hichic. Ngang với cho súc vật ăn không bằng